۱۳۹۵ دی ۱۵, چهارشنبه

فراورده ای پتروشیمیایی که به احتمال بسیار دارید آن را می خورید

رشته فرنگی ها (Noodles) (خوراک های دیگر در زیر سیاهه نویسی شده اند) شامل ماده ای به نام سه بوتیل هایدروکویینان (: Tertiary-butyl hydroquinone: TBHQ) هستند که فراورده ی جانبی صنعت پتروشیمی و افزودنی ایی خوراکی است که به عنوان نگاهدارنده در خوراک های با فراوری ارزان مورد بهره برداری قرار می گیرد. یکی از این مواد شیمیایی است که نه گوارش پذیر است و نه به هیچ روی سودی برای تن انسان دارد. یک متخصص دستگاه گوارش آزمایشی را به همراه دوربین درون معده انجام داد که هم رشته فرنگی تازه و هم نگاه داری شده با مواد نگاه دارند را با یکدیگر سنجید. پس از دو ساعت از گوارش، نتیجه های آن بهت آور بود.


نخستین آزمایش از این دست از سوی پزشک بریدن کو (Braden Kuo) از بیمارستان همگانی ماساچوستس به دنبال پی بردن به آن چیزی بود که دقیقن بر سر خوراک در معده و حد و اندازه ی گوارش آن پس از مصرف رشته فرنگی درمی آید. با سپاس از "قرص های هوشمند" که دوربینی به اندازه ی یک کپسول مولتی ویتامین است، پزشک کو این آزمایش را انجام می دهد و نشان می دهد هنگامی که وی یک بسته از این خوراک را نسبت به نوع تازه ی آن می خورد، در دستگاه گوارش فرد چه رویدادی رخ می دهد. وی  با کمک این دوربین،۳۲ ساعت فیلم تهیه کرد.

پزشک کو در آغاز این ویدیو می گوید آنچه که داریم در اینجا می بینیم، درون معده ای است که به جلو و پس منقبض می شود و تلاش می کند تا رشته فرنگی را بکوبد و خرد نماید. جهت سنجش، داوطلبان این مطالعه نخست رشته ی تازه و در روز دیگر رشته فرنگی را مصرف کردند. این ویدیو در ۲۰ دقیقه و در ۲ ساعت، تفاوت قابل توجهی را نشان می دهد. وی همچنین می گوید برجسته ترین مورد درباره ی این آزمایش آنست که به یک فاصله ی زمانی نگاه می کنید که در یکی یک یا دو ساعت فیلم برداری شده است و نشان می دهد که رشته فرنگی فراوری شده کمتر شکسته و خرد می شود تا رشته فرنگی معمولی.

این کار بر درکشیدن (جذب) مواد غذایی اثر می گزارد و از دید نظری به مواد نگاهدارنده اجازه می دهد تا پیش از انتقال به روده ها و در نهایت دفع از آنجا، دوره ی زمانی درازتری را در فضای معده منتظر بمانند.

TBHQ چیست ؟
در خوراک های فراوری شده، این ماده بر روی خوراک یا بسته بندی آن افشانه می شود تا از دگرش مزه، بو و رنگ آن جلوگیری کند. فراورده های دیگری همچون مواد آرایشی، عطرها، لاک الکل ها و لاک های جلا دارای TBHQ هستند تا پایداریشان را نگاه دارد.

شاید مقادیر اندکی از TBHQ شما را نکشد (هر چند مرگ در مصرف اندک آن نیز رخ داده است) یا هتا شما را فورن بیمار نکند، اما می تواند اثری دراز مدت بر روی تندرستی انسان بگزارد، همچون ضعیف کردن اندام های بدن و مشارکت در آغاز سرطان ها و ایجاد تومورها.

سازمان خوراک و داروی آمریکا (FDA) می گوید که TBHQ نباید بیش از ۰.۰۲%  درونمایه ی چربی و روغنش باشد. مرگ در اثر مصرف مقدار اندک ۵ گرم روی داده است. این اندازه در سنجش با مقادیری که در خوراک ها یافت شده است، به شکلی قابل توجه میزان دوز بالایی است، اما به خوبی میزان زهرآگینی این ماده ی نگاهدارنده را به ما نشان می دهد.

در دوزهای بالاتر، دارای آثار منفی دیگری بر روی تندرستی جانداران آزمایشگاهی دارد، عوارضی همچون تولید پیش سازهای تومورهای معدوی و آسیب به فامتن (DNA). شماری از مطالعات نشان داده اند که در معرض قرار گیری دراز مدت در دوزهای بالاتر TBHQ ممکن است سرطان زا باشند، به ویژه برای تومورهای معده ای.

مصرف یک گرم (یک سی اُم یک اونس) شوند ایجاد تهوع، استفراغ، شوک آنافیلاکسی، اسهال، هزیان، احساس خفگی، زنگ زدن گوش و غش کردن شده است. برخی افراد گزارش داده اند که دچار دلهره و دلواپسی، ترس های شبانگاهی و آسم نیز شده اند. دیگران عنوان کرده اند که دچار تورم غدد لنفاوری و جوش های پوستی گشته اند.

TBHQ را می توان در ناگت های مرغ شرکت مکدانلدز در سرتاسر ایالات متحده یافت، البته ناگت های اروپایی این شرکت شامل مواد نگاهدارنده ی زهرآگین نیستند. آنچه که جالب توجه است اینست که هم اداره ی ایمنی مواد خوراکی اروپا (EFSA) و هم FDA، ماده ی پتروشیمیایی TBHQ را مورد بررسی قرار داده اند و معین کرده اند که غلظتی که در مواد خوراکی اجازه داده شده است، مصرف آن امن می باشد. EFSA ماده ی TBHQ را غیر سرطان زا تلقی می کند، پس اگر اینگونه است چرا اجازه نمی دهند در ناگت های مرغ در اروپا استفاده شوند ؟

دیگر مواد خوراکی که شامل TBHQ هستند، به قرار زیرند:
- ناگت های مرغ مکدانلدز و چیپس ها
- کلوچه های برند CHEEZ-IT ساخته ی شرکت Kelloggs
- شکلات Butterfinger و فنجان های کره ی بادام زمینی Resee
- Nestle Crunch
- ذرت مایکروویو
- افشانه ی آشپزی Pam
- کلوچه های Keebler Club
- وافل های یخ زده ی Kellogs eggo و فراورده های بسیار دیگری از شرکت Kellog
و ... (برای دیدن موارد بیشتر روی منبع فشار دهید).

خوراک های فراوری شده ی بسیار بیشتری وجود دارند که نامی از آنها برده نشد اما شامل TBHQ هستند. نتیجه ای که اکنون به سرعت دارد برای خیلی ها به دسته می آید اینست که همه ی مواد فراوری شده در کل، مشکلاتی به مراتب بیشتر از آن دارند که بتوانیم آنها را امن و بی خطر تلقی کنیم. سازمان های تنظیمی ما مسئول رسیدگی به مشکلات نیستند و به جای برداشتن این زهرها از تدارک خوراکیمان، اینگونه ادعا می کنند که سطوح امنی برای آنها وجود دارند. از کی سطوح امن هر گونه سمی که وارد تن انسان می شود، مجاز شده است ؟!


نویسنده: ناتاشا لانگ (وی دارای مدرک کارشناسی ارشد در رشته ی تغذیه و مشاور مدرکدار مواد غذایی و زیبایی اندام است. او در استرالیا، کانادا، اسپانیا، ایرلند، انگل ستان و آلمان، پیرامون سیاست های تندرستی همگانی و تهیه ی سلامت مشاوره داده است)

ترجمه: داریوش افشار

منبع